Στη ρομαντική εποχή του 1896, κάποια μέρα οι ήσυχοι δρόμοι της Αθήνας είχαν αναστατωθεί από ένα περίεργο αντικείμενο που κινούνταν χωρίς άλογα. Όπως το είχε περιγράψει, τότε, μια εφημερίδα «…κροτούσε και βραδέως πορευόταν, και επί του οποίου ήταν αναγεγραμμένη με μικρά γράμματα η λέξις Peugeot».
Θεωρείται ότι ήταν το πρώτο αυτοκίνητο που είχε κινηθεί επί ελληνικού εδάφους, αποτελώντας το κύριο θέμα του τύπου και των συζητήσεων στα καφενεία, προκαλώντας ακόμη και ειρωνικά μειδιάματα. Το δεύτερο αυτοκίνητο ήρθε το 1897 και λίγο αργότερα έφτασε το τρίτο, που ήταν ηλεκτροκίνητο και ανήκε στον τότε πρόεδρο της Ηλεκτρικής Εταιρίας Αθηνών.
Κάπου εκεί εμφανίζονται και οι πρώτες επαγγελματικές δραστηριότητες που σχετίζονται με το αυτοκίνητο, όταν Έλληνες επιχειρηματίες εισήγαγαν «αυτοκίνητα λεωφορεία», ενώ στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του εικοστού αιώνα συναντάμε τους πρώτους έμπορους επιβατικών αυτοκινήτων, αφού μέχρι τότε οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές απευθύνονταν στο εξωτερικό.
Αναπόφευκτα λοιπόν, διαμορφώθηκε γρήγορα μια ιδιαίτερη επαγγελματική δραστηριότητα που περιλάμβανε αγοροπωλησίες αυτοκινήτων, πωλήσεις ανταλλακτικών και εξαρτημάτων, επισκευές και σταθμούς εξυπηρέτησης. Το ενδιαφέρον της υπόθεσης ήταν ότι οι εμπλεκόμενοι αναγκάζονταν να ασκούν παράλληλα και άλλες δραστηριότητες, αφού ο κύκλος των εργασιών που πρόσφερε η ελληνική αγορά των αυτοκινήτων ήταν μικρός.
Μέχρι το 1916 ο αριθμός των αντιπροσώπων παρουσίασε ιδιαίτερη αύξηση, τουλάχιστον για τα ελληνικά δεδομένα, με έναν εμπορικό οδηγό εκείνης της εποχής να περιλαμβάνει δεκαεπτά εταιρίες στην Αθήνα! Στην πάροδο του χρόνου ακολούθησε περαιτέρω εξέλιξη του κλάδου, που διέθετε πλέον καλύτερη οργάνωση και πιο φιλόδοξους στόχους, αλλά αναπόφευκτα συνοδευόταν από ιδιαίτερες δυσχέρειες στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων προς τις αυτοκινητοβιομηχανίες, αφού ο κύκλος των εργασιών ήταν περιορισμένος.
Όπως και να έχουν τα πράγματα, ανατρέχοντας και τις διαφημιστικές καταχωρήσεις της εποχής, συναντάμε την εταιρία «Φούλιας και Σία» στην Αθήνα ως αντιπρόσωπο των αυτοκινήτων Panhard & Levassor (1914) , την εταιρία «Γκλαβάνης – Καζάζης» στο Βόλο για τα αυτοκίνητα Lancia και Donnet – Zedel, την «Ανατολική Εμπορική Εταιρεία» (1920) στον Πειραιά για τα Minerva, την «Ανώνυμη Αθηναϊκή Εταιρεία» (1918) με κύριο μέτοχο την Τράπεζα Αθηνών, που εισήγαγε αυτοκίνητα από διάφορα εργοστάσια.
Βέβαια δεν ήταν μόνον αυτές, αφού μπορούσε ο υποψήφιος αγοραστής να παραγγείλει κάποιο γαλλικό αυτοκίνητο μεταξύ των Berliet, Clement – Bayard, Delahaye, Peugeot, Renault ή Vermorel, κάποιο αμερικάνικο ανάμεσα σε Cadillac, Chandler, Chalmers, King ή Willys, κάποιο βρετανικό Star Engineering ή Daimler, κάποιο ιταλικό Itala ή SCAT, ακόμη και κάποιο ελβετικό Piccard.
Σύμφωνα με την έκδοση «Άνθρωποι και Αυτοκίνητα» του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων, ως πρώτος επιτυχημένος εισαγωγέας και αντιπρόσωπος αυτοκινήτων στην Ελλάδα ήταν ο πολυπράγμων Νίκος Σιμόπουλος, διατηρώντας το πιο εμπορικό κατάστημα πώλησης στην Αθήνα για 15 και πλέον χρόνια. Ακολούθησαν βέβαια και άλλοι, κυρίως από τις αρχές του 1920, που ασχέτως αν δεν είχαν όλοι το ρόλο του αντιπροσώπου από την αρχή, με την στάση τους και τις αποφάσεις τους διαμόρφωσαν την ελληνική αγορά του αυτοκινήτου στα χρόνια που ακολούθησαν.
Ανάμεσα τους ξεχώρισε ο Ιωάννης Κοντέλης από την Μυτιλήνη, ο οποίος μετά την πετυχημένη πορεία του στην Ford της Αμερικής επέστρεψε στο νησί του και το 1919 ανέλαβε την αντιπροσώπευση της Ford στην Ελλάδα, αρχικά με κατάστημα στην Μυτιλήνη και στη συνέχεια και στην Αθήνα.
Την ίδια περίοδο ο Πιπίνος Μάμος ίδρυσε την εταιρία «Αθηνά Α.Ε.» αναλαμβάνοντας την αντιπροσωπεία των αυτοκινήτων Buick και Oldsmobile, ενώ το 1920 ξεκίνησε στην Λιβαδειά την επιχειρηματική του δραστηριότητα ο Μιχαήλ Κορτέσης, με την εισαγωγή και την διανομή τρακτέρ και αυτοκινήτων της Ford.
Το 1922 άρχισε την επαγγελματική του σταδιοδρομία από την Θεσσαλονίκη ο Ιωάννης Σαρακάκης, έχοντας έρθει ως πρόσφυγας από την Σμύρνη. Το 1924 δημιούργησε την εταιρία «Αδελφοί Σαρακάκη» και επίσης, με τους Αδελφούς Καλόμοιρου την εταιρία «Σαρακάκης – Καλόμοιρος».
Αντιπροσώπευαν διάφορες φίρμες, μεταξύ των οποίων την Hudson, την Renault, την Opel και την Fiat. Την ίδια χρονιά είχε δραστηριοποιηθεί και η εταιρία «Π. Πετρόπουλος Α.Ε.Β.Ε.» με την συναρμολόγηση αμερικανικών αυτοκινήτων και κινητήρων.
Το 1924 λειτούργησε το κατάστημα του Νικόλαου Θεοχαράκη, έχοντας αρχικά ως κύριο αντικείμενο την πώληση ανταλλακτικών αυτοκινήτων, για να ακολουθήσει ένας σταθμός αυτοκινήτων, με την πρωτοτυπία της εγκατάστασης βενζιναντλίας επί του πεζοδρομίου! Από εκεί και μετά είναι γνωστή πορεία της συγκεκριμένης εταιρίας, που φέτος γιορτάζει τα 100 χρόνια της λειτουργίας της.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: 100 Χρόνια Νικ. Ι. Θεοχαράκης Α.Ε.
Το 1927 ιδρύθηκε από τον Όμηρο Ιωσηφόγλου η «ΕΛΦΙΝΚΟ Α.Ε.» με έδρα στην πλατεία Κάνιγγος, που έφερνε τα Chevroletκαι τα Opel, για να ακολουθήσει η εταιρία του Κ. Ταμβακόπουλου που εισήγαγε τα Morris, ενώ για τα Renault είχε μεριμνήσει η «Οικονομική Τεχνική Α.Ε.». Ακόμη, οι «Αδελφοί Κύρστη» έφερναν στην Ελλάδα τα αυτοκίνητα της Chrysler, και η «Αχιλλεύς Α.Ε.» στη Λεωφόρο Συγγρού αντιπροσώπευε την Triumph.
Παράλληλα, υπήρχε (και στην Ελλάδα) η δυνατότητα πώλησης μόνον του πλαισίου ενός αυτοκινήτου, με ή χωρίς τα μηχανικά εξαρτήματα, κάτι που αφορούσε κυρίως τα φορτηγά και τα λεωφορεία και ακολουθούσε η κατασκευή του αμαξώματος από εγχώριους φανοποιούς.
Μία από τις περιπτώσεις αυτές ήταν η εταιρία Α. Τσόλης, από τις λίγες με έδρα την Θεσσαλονίκη και υποκατάστημα στην Αθήνα, που πωλούσε πλαίσια αυτοκινήτων Renault και Fiat.
Βέβαια, σε όλη τη διάρκεια του Μεσοπολέμου προέκυψαν διεθνώς και άλλοι κατασκευαστές αυτοκινήτων, αρκετοί από τους οποίους υφίστανται μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα να αυξηθεί αντίστοιχα και ο αριθμός των αντιπροσώπων. Αναπόφευκτα λοιπόν ήταν απαραίτητο να επικεντρωθούν οι επιχειρηματίες όχι μόνον στην αύξηση των πωλήσεων τους, αλλά και στους εμπορικούς κανόνες βάσει των οποίων θα έπρεπε να λειτουργεί σχετική αγορά. Έτσι, στα τέλη του Ιανουαρίου 1934, προχώρησαν στην ίδρυση του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων, ως ενιαίου εκπροσώπου του κλάδου.
Από εκεί και πέρα, και κυρίως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ιστορία του αυτοκινήτου στην Ελλάδα άλλαζε σελίδα…
