Με αφορμή την πρόσφατη επανεμφάνιση της Mitsubishi στην Ευρώπη και κατ’ επέκταση στην Ελλάδα με τα νέα ASX και Colt (δες εδώ), θυμόμαστε το μοντέλο που έκανε την ιαπωνική εταιρεία αξιαγάπητη, μέσα από μια ιστορία 15 ετών…
Στην Ελλάδα μπορεί να αγαπήθηκαν ιδιαιτέρως τα L200, L300 και Pajero, αλλά αναμφίβολα το μοντέλο που έκανε την Mitsubishi να αγαπηθεί όσο ελάχιστες στον αυτοκινητιστικό χάρτη ήταν το Lancer Evolution ή κοινώς Evo, που έγραψε τη δική του μοναδική ιστορία στα Ράλλυ, κόσμησε πολλά δωμάτια νέων -και μεγαλύτερων- με αφίσες για δεκαετίες και έγινε ο διακαής πόθος για κάθε Petrolhead μέσω των 10 τουλάχιστον παραλλαγών που κυκλοφόρησε…
Η αρχή της ιστορίας…
…για το Mitsubishi Lancer Evolution έγινε το 1992, όταν η Mitsubishi αποφάσισε να εμπλακεί με αυτό στους αγώνες και στην κατασκευή αυτοκινήτων υψηλών επιδόσεων. Μάλιστα, ο θρύλος του Evo ξεκίνησε πολύ νωχελικά πριν φτάσει στο «θαύμα» που ξέρουμε και αγαπάμε, ενώ τις επόμενες δύο δεκαετίες το Evo εξελίχθηκε, με 10 εκδόσεις που, μία προς μία, μπήκαν όλες στο “hall of fame” της αυτοκινητοβιομηχανίας…
Ας δούμε όμως πώς «μεγάλωσε» το θρυλικό Evo και πως έγραψε αυτή τη χρυσή ιστορία…
1992 Mitsubishi Lancer Evolution
Το Mitsubishi Lancer παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του ’70 και έπιασε αμέσως δουλειά στον μηχανοκίνητο αθλητισμό, καθώς ήταν 1974 όταν το Lancer 1600GSR πήρε την πρώτη θέση στο Safari Rally, ένα χρόνο δηλαδή μετά την κυκλοφορία του και κέρδισε πολλούς ακόμη τίτλους σε διάφορες εκδηλώσεις.
Το αυτοκίνητο δεύτερης γενιάς συνέχισε αυτή την παράδοση όταν παρουσιάστηκε το 1979 και η Mitsubishi συνέχισε την επιτυχία της στα Ράλλυ μέχρι τη δεκαετία του 1980, με τη νίκη στο Paris-Dakar από το Pajero το 1985.
Αλλά κατά κάποιο τρόπο, αυτή η κληρονομιά των αγωνιστικών Lancer και η τεχνολογία που προέκυψε από την ευρύτερη τεχνογνωσία της Mitsubishi στον μηχανοκίνητο αθλητισμό δεν είχαν συνδυαστεί. Έτσι, μια έκδοση δρόμου του Galant VR-4, που συμμετείχε στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ, έκανε την εμφάνισή της στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και χρειάστηκε να φτάσουμε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 για να αποφασίσει να στραφεί η Mitsubishi σ’ ένα μικρότερο αυτοκίνητο για τα Ράλλυ, έτσι ώστε να αντιπαρατεθεί ενάντια στην πανίσχυρη Lancia Delta Integrale…
Μέχρι εκείνη τη στιγμή, το Lancer πέμπτης γενιάς ήταν στην αγορά και ήταν αυτό που αποτέλεσε τη βάση του νέου τότε αυτοκινήτου, του πρώτου Mitsubishi Lancer Evolution. Η προσθήκη στο όνομα έδειχνε ότι ήταν μια νέα έκδοση του υπάρχοντος Lancer GSR, αλλά αναβαθμισμένη ώστε να «συμμορφώνεται» με τους κανόνες των αγώνων.
Ο κινητήρας 2,0 λίτρων 4G63T του Galant με τους 250 ίππους «μεταμοσχεύθηκε» στο Lancer και συνδυάστηκε με ένα χειροκίνητο κιβώτιο πέντε ταχυτήτων και τετρακίνηση για να αντεπεξέλθει στις σκληρές δοκιμασίες των Ραλλύ…
Παρόλο που κατασκευάστηκαν μόνο 5.000 (ο ελάχιστος αριθμός που απαιτούταν για να λάβει μέρος σε αγώνες) και πουλήθηκαν μόνο στην Ιαπωνία, η είδηση διαδόθηκε σύντομα και έτσι το πρώτο Mitsubishi Lancer Evolution κυκλοφόρησε σ’ όλο τον κόσμο μέσω παρα-εισαγωγέων και έτσι γεννήθηκε ένας θρύλος…
1994 Mitsubishi Lancer Evolution II
Λιγότερο από δύο χρόνια αφότου το πρώτο Evo βγήκε από τη γραμμή παραγωγής, ανανεώθηκε. Το Mitsubishi Lancer Evolution II ήταν, βέβαια, ουσιαστικά το ίδιο αυτοκίνητο αλλά με κάποιες αλλαγές, χρησιμοποιώντας στοιχεία από τα κατορθώματα της Mitsubishi στα Ράλλυ…
Το μεταξόνιο αυξήθηκε κατά 10 χλστ. και το μετατρόχιο διευρύνθηκε εμπρός και πίσω για να αντεπεξέλθει σε μεγαλύτερους τροχούς, με τους οποίους ήρθε φυσικά και η αυξημένη πρόσφυση, τη στιγμή που ο ίδιος κινητήρας μπορεί να κρυβόταν κάτω από το καπό, αλλά αυτή τη φορά απέδιδε 260 ίππους, χρησιμοποιώντας ένα αναθεωρημένο σύστημα εξάτμισης και αυξημένη ροπή.
Επίσης, ήταν πιο άκαμπτο και είχε πιο βελτιωμένο κιβώτιο ταχυτήτων και συμπλέκτη.
Για άλλη μια φορά, κατασκευάστηκαν 5.000 Evo II και εξαντλήθηκαν μέσα σε λίγους μήνες. Και η επιτυχία στους εκθεσιακούς χώρους αντικατοπτρίστηκε στον μηχανοκίνητο αθλητισμό, καθώς το Evo πήρε την πρώτη του νίκη στο WRC, στο Ράλλυ Σουηδίας το 1995, στα χέρια του Kenneth Eriksson.
Ακολούθησε άλλη μια νίκη στην Αυστραλία, η οποία συνέπεσε με την επόμενη εξέλιξή του, το Evolution III…
1995 Mitsubishi Lancer Evolution III
Παρουσιάστηκε τον Φεβρουάριο του 1995 και το τρίτο Evo ήταν ακόμα το ίδιο αυτοκίνητο (το Lancer πέμπτης γενιάς) αλλά, οπτικά, το στυλ ενισχύθηκε με επιπλέον διοχέτευση αέρα από τον προφυλακτήρα στα φρένα και το intercooler.
Ταυτόχρονα, προστέθηκαν περισσότερα «καλούδια» στον κινητήρα, συμπεριλαμβανομένων ενός νέου turbo και ενός νέου συστήματος εξάτμισης, το οποίο ανέβασε την ισχύ έως τους 270 ίππους, ενώ προστέθηκε και μια ευμεγέθης αεροτομή στο πίσω μέρος για αύξηση στην κάθετη δύναμη.
Οι πωλήσεις συνέχισαν να ανεβαίνουν όπως και η επιτυχία στα Ράλλυ, αφού το Evo III πήρε τον τίτλο του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ράλλυ το 1996 δια χειρός Tommi Makinen, ο οποίος κέρδισε πέντε από τους εννέα αγώνες της χρονιάς!
1996 Mitsubishi Lancer Evolution IV
Ενώ το Evo είχε ωριμάσει σταδιακά μέσα σε αρκετά χρόνια, η άφιξη του Evo IV στα μέσα του 1996 ήταν ένα πολύ μεγαλύτερο άλμα προς τα εμπρός. Για αρχή βασίστηκε σε μια διαφορετική πλατφόρμα, αυτή του Lancer έκτης γενιάς.
Εκτός από τα νέα «σωθικά» του, το Evo IV είχε τον κινητήρα του περιστρεμμένο κατά 180 μοίρες, βελτιώνοντας τη συνολική ισορροπία βάρους. Ο κινητήρας μάλιστα αναβαθμίστηκε για άλλη μια φορά, με νέο turbo και σύστημα εξάτμισης που αύξησαν την ισχύ στους 280 ίππους.
Εδώ, για πρώτη φορά, το Evo παρουσίασε (σε μοντέλα GSR κορυφαίων προδιαγραφών) το Active Yaw Control, το οποίο χρησιμοποιούσε αισθητήρες για να ανιχνεύει την κίνηση του αυτοκινήτου και να κατανέμει τη ροπή στην αριστερή ή δεξιά πλευρά του αυτοκινήτου ανάλογα με το πού χρειάζεται, βελτιώνοντας την πρόσφυση. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν ένα αυτοκίνητο που ήταν αναμφίβολα πιο ικανό, αν και κάποιοι θρηνούσαν για το γεγονός ότι το επιπλέον επίπεδο ελέγχου σήμαινε ότι δεν ήταν τόσο… διασκεδαστικό όσο τα προηγούμενα αυτοκίνητα.
1998 Mitsubishi Lancer Evolution V
Η ίδια βάση, το Lancer έκτης γενιάς, διατηρήθηκε και για το Evo V, το οποίο εμφανίστηκε στις αρχές του 1998. Ωστόσο, υπήρξαν αλλαγές, κυρίως για να ενισχυθεί το αυτοκίνητο ώστε να ταιριάζει με τους κανονισμούς Group A των Ράλλυ. Έτσι, το αυτοκίνητο είχε φαρδύτερο μετατρόχιο και μεγαλύτερους τροχούς OZ για να χωρέσει τα μεγαλύτερα φρένα της Brembo, καθώς και πιο επιθετικό στυλ και αναθεωρημένα, ρυθμιζόμενα στοιχεία αεροδυναμικής.
Για άλλη μια φορά ένα νέο turbo έδωσε έξτρα ζωή στον κινητήρα 4G63T, ενισχύοντας τη ροπή αλλά διατηρώντας την ίδια ισχύ (οι ιαπωνικές αυτοκινητοβιομηχανίες είχαν συμφωνία εκείνη την εποχή να μην τρελαίνονται με τους «πολέμους» ιπποδύναμης).
1999 Mitsubishi Lancer Evolution VI
Μόνο ένα χρόνο μετά το Evo 5, το Evo 6 εμφανίστηκε στη σκηνή με αλλαγές που στόχευαν στην αντιμετώπιση προβλημάτων υπερθέρμανσης και διάρκειας ζωής του κινητήρα. Έτσι, ένα μεγαλύτερο intercooler «σφηνώθηκε» κάτω από έναν νέο, ανοιχτό μπροστινό προφυλακτήρα και τα εσωτερικά του κινητήρα ενισχύθηκαν, με ισχύ και ροπή αμετάβλητα.
Αυτή είναι -για τους σκληροπυρηνικούς- η καλύτερη ενσάρκωση του Evo και η τελευταία έκδοση με άμεση σύνδεση με τον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Κυκλοφόρησε επίσης στην κορύφωση της «κόντρας» Mitsubishi – Subaru και πρόσφερε έναν περισσότερο από ισχυρό αντίπαλο στο πανίσχυρο Impreza.
Και φυσικά, στα τέλη του έτους κυκλοφόρησε η ειδική έκδοση Tommi Makinen, που πήρε το όνομά της από τον τέσσερις φορές πρωταθλητή του WRC (1996, 1997, 1998 και 1999) και με μερικές αναβαθμίσεις που το έκαναν ένα από τα πιο επιθυμητά Evo που κατασκευάστηκαν ποτέ…
Κατά ειρωνικό τρόπο, ήρθε ακριβώς τη στιγμή που το σερί νικών του Makinen τελείωσε, με την Peugeot να παίρνει τον τίτλο του 2000 μέσω του Marcus Gronholm.
2001 Mitsubishi Lancer Evolution VII
Οι κανόνες του WRC άλλαξαν το 2001, με αποτέλεσμα το αγωνιστικό Evo που έτρεχε στα Ράλλυ να μην χρειάζεται πλέον να είναι «ομολογκαρισμένο». Θεωρητικά, αυτό σήμαινε ότι δεν χρειαζόταν πια να υπάρχει ένα Evo δρόμου/παραγωγής, αλλά το αυτοκίνητο είχε αναπτύξει τη δική του ταυτότητα και η Mitsubishi συνειδητοποίησε ότι δεν έπρεπε να το εγκαταλείψει. Έτσι, το νέο Evo VII, λοιπόν, βασίστηκε σε μια μεγαλύτερη, βαρύτερη πλατφόρμα Lancer έβδομης γενιάς και είχε πλήθος νέων τεχνολογιών.
Το σημαντικότερο γεγονός ήταν η άφιξη του Active Center Differential της Mitsubishi, το οποίο όταν συνδυάστηκε με το Active Yaw Control σχημάτισε αυτό που η εταιρεία ονόμασε σύστημα ελέγχου All Wheel Control, με λειτουργίες Gravel, Snow και Tarmac για διαφορετικούς τύπους οδήγησης. Βασικά «έδεσε» όλα τα συστήματα μεταξύ τους, με αποτέλεσμα το δρομίσιο Evo VII να μοιάζει πολύ με το αντίστοιχο αγωνιστικό αυτοκίνητο.
Η ισχύς από το εργοστάσιο παρέμεινε και πάλι στους 280 ίππους, αν και η ροπή ήταν ελαφρώς αυξημένη, ενώ το Evo VII απέκτησε περαιτέρω φήμη ως ένα από τα αυτοκίνητα του 2 Fast 2 Furious, που κυκλοφόρησε το 2003.
2003 Mitsubishi Lancer Evolution VIII
Η όγδοη ενσάρκωση του Mitsubishi Evo έφερε αναβαθμίσεις στο VII, αν και το ποιές ακριβώς ήταν αυτές οι αναβαθμίσεις εξαρτιόταν από τη χώρα στην οποία πουλήθηκε. Το αυτοκίνητο απέκτησε τροχούς Enkei και ανάρτηση Bilstein, καθώς και αναβαθμισμένο Active Yaw Control, που στην περίπτωση αυτή ονομάστηκε Super Active Yaw Control.
Η ισχύς στην Ιαπωνία -και σε πολλές ακόμη αγορές- παρέμεινε για άλλη μια φορά στους 280 ίππους, αλλά για παράδειγμα στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκε από τη Ralliart, με το βελτιωμένο Evo να αποτελεί εντέλει τη συντριπτική πλειοψηφία των βρετανικών πωλήσεων. Έτσι, κυκλοφόρησε σε FQ-300 και FQ-330, ενώ η άφιξη του Mitsubishi Racing (MR) Evo, με την ελαφριά οροφή, τα αναβαθμισμένα αμορτισέρ και τους τροχούς BBS, αποτέλεσε τη βάση για τα FQ-340 και FQ-400, με όλα τα νούμερα μετά το FQ να υποδηλώνουν την ιπποδύναμη.
2005 Mitsubishi Lancer Evolution IX
Η ένατη γενιά Evo χρησιμοποίησε το ίδιο πλαίσιο με τον προκάτοχό του και στην πραγματικότητα, πολλά ίδια κομμάτια, αν και ο κινητήρας διέθετε μεταβλητό χρονισμό βαλβίδων MIVEC για πρώτη φορά, αναθεωρημένο turbo και αναβαθμισμένους δακτυλίους εμβόλων.
Όλα αυτά μπορεί να έκαναν το Evo 9 να αποδίδει και πάλι 280 ίππους, αλλά του έδωσαν την απαραίτητη αντοχή για σκληρή χρήση. Εξ’ ου και ο λόγος που σε πολλά εθνικά πρωταθλήματα Ράλλυ συνεχίζουν να τρέχουν ακόμα…
Κάτι ακόμα αξιοσημείωτο που δεν γνωρίζει η πλειοψηφία του κόσμου είναι και το γεγονός ότι Evo 9 κυκλοφόρησε και ως station wagon, που ονομάστηκε Evo 9 Wagon. Δυστυχώς όμως πουλήθηκε μόνο στην Ιαπωνία…
2007 Mitsubishi Lancer Evolution X
Όλα τα καλά πράγματα πρέπει να τελειώσουν. Και έτσι το 2007 γράφτηκε το τελευταίο κεφάλαιο στο «έπος» του Mitsubishi Evo…
Το Evo 10 αποκαλύφθηκε και αυτή τη φορά βασίστηκε στο Lancer όγδοης γενιάς. Ίσως αντιφατικά, ο κινητήρας 4G63T που είχε μπει στα Evo I έως IX καταργήθηκε, υπέρ της νέας ελαφρύτερης μονάδας με μπλοκ αλουμινίου 4B11T.
Επίσης, το αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων μπήκε στο επίκεντρο, με μια μονάδα διπλού συμπλέκτη έξι σχέσεων στα περισσότερα από τα Evo που πουλήθηκαν.
Φυσικά, όλες οι συνήθεις διαφορές και οι τεχνολογίες ήταν παρούσες και σωστές και το αποτέλεσμα ήταν… καλό, κάνοντας και το 10άρι εξαιρετικά ικανό, αλλά λίγο πιο ώριμο. Ήταν καλύτερο από πολλές απόψεις και πιο εκλεπτυσμένο, αλλά κατά κάποιο τρόπο ήταν λιγότερο συναρπαστικό ως αποτέλεσμα και δυστυχώς το κύκνειο άσμα για τον θρύλο…
Έτσι, το 2016, η «πρίζα» τραβήχτηκε τελικά, το Evo παραδόθηκε στην ιστορία και η Mitsubishi έγινε βαρετή, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα σταμάτησε και την παρουσία της στην Ευρώπη.
Σήμερα, εν έτει 2024 επανήλθε μέσω της συμμαχίας με τη Nissan και τη Renault, αλλά δυστυχώς με κανέναν σχεδιασμό για κάποιο επερχόμενο Evo, που θα μπορούσε να συνεχίσει την ιστορία του θρύλου. Μια ιστορία που θα έχει πολλούς μαθητές για τα επόμενα χρόνια…
